Verslag Teamzeilen Sailhorse

Beste lezer,

Wanneer u een wedstrijdverslag van het teamzeilen, dat afgelopen 8 en 9 oktober 2022 op het Paterswoldsemeer plaatsvond, denkt te gaan lezen, dan moet ik u helaas teleurstellen.
Dit is het verslag van de onervaren (zeg maar gerust helemaal geen ervaring met wedstrijden) wedstrijdzeiler. Ik neem u graag mee in mijn ervaring.

In een moment van overmoed had ik mijzelf aangeboden dienst te willen doen als bemanningslid tijdens het teamzeilen. Helaas kon ik alleen 9 oktober meezeilen en Jan Jacob Visser (Poespas) die al bemanning had voor de zaterdag (Job Heymans), durfde dit avontuur wel aan. Bemanning die sinds ze 14 was niet meer in een trapeze had gehangen en die nog nooit de spi had bediend en nog nooit zo op het scherpst van de snede had gevaren. Ik vond het eigenlijk best stoer van Jan Jacob.
En daar stond ik dan op zondagochtend. Enigszins gespannen, maar dan wel van het gezonde soort zo voor een wedstrijd, zag ik Jan Jacob al aan de koffie. Voor mij het teken dat het wel goed ging komen. Terecht? Wie zal het zeggen.
Bij het hijsen van de zeilen zei Jan Jacob dat hij de spi zou hijsen en dat ik ‘m zou bedienen en ook weer neer zou halen. Varend richting de startlijn hebben we dat een beetje geoefend en deze wijze werkte en gaf mij rust. Rust in dezen is een betrekkelijke, want voor ik het goed en wel door had gingen we van start.

Ik kwam terecht in een enorme storm van bootjes, zenuwachtig manoeuvreren, uitwijken, keren, nog eens wat scherper oploeven. Net nog even iemand wegduwen én toen waren we gestart voordat ik het goed en wel in de gaten had. Daar gingen we! De meeste bemanningsleden zullen dit herkennen dat de schipper van alles tegen je roept. In de boot zitten, op de rand, over de rand, in de boot, aan de lage kant, spi naar binnen NU en zo kan ik nog wel even doorgaan met de instructies die zich in een razend tempo na elkaar opvolgen en je hebt het gewoon maar te doen. Voor mij ging er een nieuwe wereld open.

Jan Jacob was heel aardig door te zeggen dat het niet persoonlijk was, die korte, scherp klinkende instructies en zo heb ik het ook niet ervaren. Wat ik wel kan zeggen dat er een hele rappe, snel stijgende leercurve aan ten grondslag lag en dat ik toenemend een grotere grijns op mijn gezicht voelde komen door de handelingen die ineens (het waren er enkele) goed gingen. Wat vond ik dit geweldig en heerlijk en spannend en wat moet ik nog een hoop leren wil ik écht mee kunnen doen.

Vijf wedstrijdjes hebben we op zondag gevaren in een hoog tempo na elkaar, met als resultaat dat Team Smiley (Jumping Jack Flash, met Eddy Dijkstra en Frouwke Kuiper, Cheeky Venture, met Wouter van der Kaaij, Thijs Kaars en Poespas, met Jan Jacob Visser, Job Heymans en ondergetekende) de derde plek hadden veroverd in dit prachtige zeilweekend.
Tweede werd team Martini’s, (Magic Horse, met Ton Bouchier en Marietta de Rooij, en Bont en Blauw, met Annemieke van de Berg van Saparoea en Martijn Loenen, en Cath-Up, met Robert Hol, Ties Hol en Thomas Uilkema) en op de eerste plaats Team Fryslân (Big Deal, met Bruno van der Heide en Dick Klasema, Kamikaze, met Hans Keulen en Jesse Wiersma, en Atomic, met Luuk Feenstra en Yuri Blauw), die ons bij de prijsuitreiking verblijdde met het Friese volkslied, dat mij toevallig zeer na aan het hart ligt.

- Wel jammer van dat aflezen… -

In alle oprechtheid kan ik melden dat ik gesloopt was, maar bijzonder voldaan. Dat ik het fantastisch vond om met Jan Jacob te varen, die ondanks (of misschien wel dankzij) de wedstrijd druk en de prestaties die we wilden behalen, een hele fijne leermeester voor mij was. Dat ik het als indrukwekkend heb ervaren om met de grote jongens en meisjes in dit prachtige Sailhorse veld te mogen varen.

Resumerend, ik heb de smaak te pakken en voor wie zich eraan wil wagen en mij mee wil nemen als bemanning, ik ben een gretige, echter niet al te piep meer, leerling.

Dank jullie wel! Ik vond het geweldig!

Caroline Faber-van Hattem

Sailhorse Teamzeilen 2022,
het blijft een fenomeen.

Door: Henk van Dijk

 Klein stukje geschiedenis…

Terugkijkend in het Horsevoer archief, kwam ik erachter, dat ik in HV 1990-2 voor het eerst in de geschiedenis van Sailhorse het wedstrijdspel teamzeilen heb aangekondigd.

In 1987 als kersverse trainer gestart, stond ik nog in nauw contact met het KNWV. Zo werden we geïnformeerd over het in het postolympische jaar 1989 ingezette nieuwe beleid van het IOC. Het IOC heeft naar aanleiding van de zomerspelen in Seoul besloten, dat zeilwedstrijden in tijd en plaats voor de media beter planbaar gemaakt moesten worden, met het oog op het verbeteren van zeilen als kijkspel en het kunnen verhogen van de sponsorbijdragen aan het IOC.

In de 11 voorliggende jaren had ik als deelnemer aan de meeste Duitse en Nederlandse wedstrijden inderdaad de ervaring dat de lange Olympische driehoeken weliswaar zwaar maar ook vaak saai waren. Na de eerste ronde werd het verschil tussen nummer 1 en nummer laatst alleen maar groter en veranderde er niet veel meer daartussenin. Je kon in een weekend maximaal 3 wedstrijden zeilen.

Het was de bedoeling dat de wedstrijden minimaal 2x zoveel starts zouden krijgen. Dat betekende in de praktijk meer kansen voor iedereen en kleinere verschillen, dus spannender, in de wedstrijden. Je kon de koplopers als het ware altijd blijven ‘aanraken’.

In 1990 waren er 4 teams van 3 boten aan de start. Er waren nog 3 starts gepland -lees lange wedstrijden- , 2 op zaterdag en 1 op zondag. Het was wennen. In race 1 werd er maar door twee teams aan ‘teamzeilen’. In race 2 waren alle teams bezig met wegbrengen, afremmen, rondjes draaien, enzovoort. Op zondag was er te veel wind. Hoe dan ook, het was zonneklaar dat dit nieuwe zeilspel het echt zou gaan worden.

 De 32e (±) Sailhorse teamzeilwedstrijd
Een andere keer komt de ontwikkeling van het teamzeilen wel weer eens voorbij in de Horsevoer. Sinds 1990 is er maximaal 1 of 2 jaar voorbijgegaan zonder een teamzeilwedstrijd, dus de eerste 30 teamwedstrijden hebben we in elk geval qua ervaring in de pocket!

Na de poll van onze wedstrijdcommissaris Rolf Deen bleek dat het algemene gevoel over ‘hoe tot teams te komen’ onveranderd was gebleven. De meeste teams moesten autonoom ontstaand en twee teams werden samengesteld uit enthousiaste individuele aanmelders.

De verwachtingen zijn hoog gespannen en binnen sommige teams druipt de spirit er al vanaf. De loting wordt tijdens het palaver gedaan. Ieder team krijgt een nummer en vervolgens is het verloop geprogrammeerd.

De gladiatoren

De strijd

De teams starten in een zg. Round-Robin schema. In een Round-Robin zeilt elk team eenmaal tegen ieder ander team. In iedere Round-Robin, met 6 deelnemende teams, worden 15 starts gemaakt en zijn er 15 winstpunten te verdelen.

Na drie Round-Robins volgt er normaal een finale, waarin de voorlopige nummers 1 en 2 het in een best-of-three met elkaar gaan bepalen. Datzelfde gebeurt in de finale met de nummers 3 en 4, en de nummers 5 en 6. We kijken maar eens naar de 1^e Round-Robin.

Het bovenstaande overzicht werkt zo. In de eerst regel zie je team 1, Smileys. In deze 1^e Round Robin hebben zij gewonnen (1) van Bommen Berend, de Loodsen en Brabant; ze verloren (0) van de Martini’s en van Friesland. Ze behaalden 3 winstraces en stonden na de 1^e Round-Robin op een gedeelde 2/3 plaats. Zo kun je per regel zien wie van wie heeft gewonnen/verloren. Gelukkig heeft ieder team wel een wedstrijd gewonnen en dat houdt de moed erin.
Het weer was fantastisch voor het teamzeilen. Veelal was het droog en niet te veel, op twee korte fronten na, en niet te weinig wind om te kunnen teamzeilen.

Jammer dat de wedstrijdcommissie de banen te lang had, waardoor voor de pauze slechts 4 van de 5 startrondes verzeild waren. Met een complete Round-Robin in de pauze heb je toch ‘andere praat’ en worden de teamvuren beter aangewakkerd.

Na de pauze werd trance 5 van de 1^e Round-Robin gevaren, gevolgd door tranche 1, 2 en 3 van de 2^e Round-Robin. De banen werden niet ingekort en zo was het wedstrijdveld even na 16:30 uur alweer op de steiger. Doodzonde is dat.

Het doet geen recht aan de intentie van het teamzeilen, heel veel en korte races (maximaal 15 minuten), knallen van voor de start tot en met de finish met zeiltechniek zeiltactiek en team-tactiek; en hup, meteen doorstarten naar de volgende winstkans.
Een tranche – een startronde van 3 starts- duurt vanaf het 1^e voorbereidingssignaal, tot en met de finish van de laatste deelnemer max 30 minuten. Een Round Robin van 5 tranches duurt dan maximaal 2½ uur. Dat kan alleen bereikt als de normale rondtijd op maximaal 10 minuten gepland wordt en er nog 5 minuten resteert voor de echte pestkoppen…

Hoe dan ook verstevigden de Friezen hun 1^e positie

Zondagmorgen werd begonnen met de 3^e tranche van de 3^e Round-Robin.
Ik blijf het herhalen hoor; zonder dat je als team op dat moment al een concrete stand voor ogen hebt en je dus ook concreet als team op een of meerdere doelteams kunt focussen.

Zo liep de 3^e Round-Robin geluidloos over in de vierde en toen bleek in een keer dat die na 2 tranches niet kon worden afgemaakt.

Het is mij een raadsel waarom, gelet op de goede weersomstandigheden, er geen volledige finale ingezet werd door de wedstrijdcommissie. Wat mij betreft ondermijnt dit de ernst en het mooie van de teamstrijd.
Deze onvolledige Round-Robin doet bovendien geen recht aan de noodzakelijke balans ‘Ieder team heeft evenveel kans’.

Ik wil voorkomen dat het erop lijkt alsof dit schrijfsel een grote tirade is naar het wedstrijdcomité van VW DTP. Dat is niet de bedoeling.
De reden waarom ik deze invalshoek kies, is om met elkaar veel meer focus te pakken op wat hier zou moeten gebeuren. We kunnen het niet alleen laten bij het plannen van een datum.
Het is ook van belang om, in dit geval als SSC, een goed protocol te hebben, op basis waarvan je afspraken maakt met enig wedstrijdcomité, én, en dat is net zo belangrijk, dat samen met het wedstrijdcomité ook te managen.

Teamzeilen is zo’n ontzettend leuk, intrigerend en aanstekelijk, zeilspel dat je iedere zeilers als ervaring van harte gunt. Het laat je boven jezelf uitstijgen en het laat je genieten van de power van een team.
Die leuke ervaringen komen het best tot uiting als er ‘druk’ op staat; druk op de tijd, druk op de ruimte, en druk wat kan ik en wat mag ik.

De Friezen moesten ruim drie jaar wachten op de wisselprijs en die hebben ze in 2022 met afstand en overtuiging gewonnen!

Teamzeilen: Verwonder je over hoe leuk zeilen is.