Meerdaagse reisvoorbereiding: erop uit met je Sailhorse!

 
In aanloop naar een meerdaagse zeilvakantie of een tocht op groot water, wordt stap voor stap doorgenomen waar je zoal aan moet denken. De onderwerpen die de revue passeren zijn voor de één vanzelfsprekend, maar een ander heeft er wellicht nooit bij stil gestaan. Laat je gedachten de vrije loop en bepaal mede op grond van deze informatie of de omstandigheden gunstig genoeg zijn om uit te varen.

Voor het maken van een meerdaagse tocht, maar vooral het varen op groot open water is een goede voorbereiding noodzakelijk. Het onderstaand kan ook gebruikt worden als ‘APK’ aan het begin van het seizoen.

Een goed onderhouden, degelijk schip is noodzaak.

Tuigage

• Tuig in orde? Controleer het tuig op scheuren, losse naden
• Vaar je zonder voorzeil?Zet je fokkeval vast (en strak) op het neusbeslag als back-up voor het voorstag.
• Alleen de fok. Twee voorzeilen mee kost veel ruimte die we juist nodig hebben voor de kampeerspullen. Het wisselen van een voorzeil bij stevige wind en golfslag is geen pretje. Daarom kiezen we voor de fok: de boot is onder alle omstandigheden goed bestuurbaar en we hebben zo beter zicht op de overige vaart en de prachtige omgeving. Overigens kan een stormfok wel mee; deze niet zo groot en geeft je in combinatie met een gereefd grootzeil uitstekende vaareigenschappen met wat hardere wind.
• Wel rolfok, geen rolreef. Een rolfoksysteem is zeer aanbevelenswaardig. Naast gemak geeft het vooral ook veiligheid. Op de Sailhorse kun je niet met een gereefd voorzeil varen, want daar zijn de zeilen en de verdere inrichting niet geschikt voor.
• Reefbaar grootzeil. Ieder Sailhorse grootzeil kan worden gereefd, maar is niet altijd geschikt. Het reefoog in de halshoek en schoothoek moeten versterkt zijn en 3 of 4 tussenliggende ogen voor reefbinders (knuttels) zijn aan te raden, net als een snelreefinrichting (smeerreep).

Mast en want

• Mast. Je mast moet je thuisbrengen en dat lukt alleen als hij heel blijft. Zit al het beslag nog goed vast en werkt het naar behoren? Bij twijfel even opnieuw vastzetten, vervangen en smeren.
• Problemen met de verstaging op open water is het laatste waar je op zit te wachten. Nu is het een goed moment om goed te controleren en toch die oudere stag te vervangen. De borging van de verstaging worden gecontroleerd en bij twijfel vervangen. Borgringetjes kunnen voor de zekerheid met tape worden vastgezet.
• Lopend want. Extra aandacht is vereist voor de hijs- en strijkinrichtingen van de zeilen. Ook onder moeilijke omstandigheden, onbeschut liggend op het anker, met flinke wind en stevige rollers moeten de zeilen snel kunnen worden gehesen, én gestreken. Met name de fokkeval moet eenvoudig kunnen worden aangeslagen en de ruimte om over te zetten op de bierstrekker of valspanner moet niet te krap worden gekozen. Kijk kritisch naar slijtage bij aangesplitste ogen en schavielpunten. Bij twijfel repareren of vervangen. Controleer de schijven en blokjes in de mast, de smering en hun borging. Controleer de lijn van de bierstrekker en rolfok op slijtage. Was je in het verleden al iets opgevallen? Maak het in orde!

Romp

• Als de mast blijft staan kun je alles. Controleer daarvoor de puttingen en het boegbeslag.
• Nat of droog? Is je holle ruimte nat of droog? Als die regelmatig nat is, weet je hoe dat komt? Het is wel zo handig om dit te weten; dat maakt het zeilen op groot of diep water veel fijner en veiliger.
• Het is vanzelfsprekend dat het roerbeslag goed is en goed vastzit aan de romp. De praktijk wijst uit dat zo’n beslag wel een beschadigd raakt (verbogen, teruggebogen, haarscheurtjes en verzwakt). Ook blijkt uit de praktijk dat niet alle roerbeslagen aan de binnenzijde van de bun een goede borgplaat hebben bij de onderste bouten. Controleer en herstel dit.
• Voor het toeren is een ophaalbaar roer wel zo handig en veilig. Een ophaalbaar roer kan slijten (te veel speling voor het blad, haarscheurtjes in de kap, scheurtjes in de helmstok en verouderde joint tussen helmstok en joystick. Uiteraard direct repareren. Houten roerbladen zijn ongeschikt. Direct vervangen door een polyester blad.

Overig

• Een BB is ideaal voor aankomst in de haven of bij bruggen of bij het passeren van een wantij met opgetrokken kiel. Natuurlijk kun je ook wachten op een sleepje. 2,3 tot 4 pk is lekker licht en trekt toch twee afgetuigde boten door een tegenwind van 5 Bft. Altijd een langstaart want ook bij enige golfslag blijft deze onder water. Een aparte benzinetank in de bun is gemakkelijk voor lange afstanden, een vast tankje op de BB is compacter maar geeft problemen wanneer onderweg bij flinke golfslag, staande op het achterdek, benzine moet worden bijgevuld.
• Minimaal gereedschap voor eenvoudige reparaties is wel combinatietang, Bahco, schroevendraaier (gewone en kruiskop) en werkschaar. Tape, naald en draad komen van pas bij noodreparaties en extra D-sluitingen en reserve blokjes zijn nooit weg.

Voor de BB: nemen we voor de zekerheid een extra bougie, met bougiesleutel, en een breekpen mee.

Het is niet voor niets dat een wedstrijdzeiler verplicht is om onderstaande veiligheid items aan boord te hebben. Dat is met toeren met een Sailhorse net zo noodzakelijk.

• Anker. Vaste Sailhorse uitrusting, houd op zijn minst het voorgeschreven ankergewicht aan van 8 kilo met 20 meter ankerlijn van Ø 10mm. Je kunt ook werken met 6kg anker en 2kg ketting eraan. Een goed werkend anker is voor je veiligheid; gebruik liever een type Danforth dan een type paraplu.
• Vaste Sailhorse uitrusting, misschien 2…
• Puts van 10 liter. Vaste Sailhorse uitrusting. Geïmproviseerd toilet en nuttig om de boot zoutvrij te maken wanneer we weer op zoet water aankomen.
• Vaste Sailhorse uitrusting, 12 meter ≥Ø 8mm (is niet de ankerlijn)

Iedereen die wel eens een bestek heeft bijgehouden weet hoeveel er komt kijken bij het navigeren op zee. Op een kajuitboot met beschutte navigatietafel is dit nog wel te doen maar op een open boot als een Sailhorse is daar gewoon niet geschikt voor.   Tegenwoordig gaat het allemaal een stuk eenvoudiger met een mobiele telefoon of tablet en een geschikte app. Helaas heb je dan weer te maken met stroomvoorziening, waterdicht houden en mobiel bereik.   

We moeten realistisch zijn en aandacht geven aan de voorbereiding van de tocht per dag. Dat doen we met de kaart en gaan een beeld vormen van tij, stroom en weer tijdens de tocht, kritische punten aantekenen, uitwijkroutes vaststellen en vooral de aanloop van de haven van bestemming goed bestuderen. 

Wat heb je nodig voor goed planning en uitvoering?

• Weerbericht. Kijk verder dan je neus lang is. Als je alleen luistert naar de radio, vlak voordat je vertrekt, doe je jezelf tekort. Ben er al een paar dagen vooraf en een paar keer per dag mee bezig. Het is van belang dat je een beeld hebt van het weersysteem waarin je je bevindt. Het bied je een betere verwachting en betere herkenning van de ontwikkelingen gedurende je tocht. Het weer kan makkelijk omslaan, maar als je goed bent geïnformeerd hoeft dat geen grote verrassing te zijn.
• Actuele kaart. Naast de kaarten in je app is het van belang om een (geplastificeerde) waterkaart van het betreffende vaargebied aan boord te hebben, voor overzicht, planning en beeldvorming.
• Kompas. Zonder kompas geen navigatie. Als het zich iets minder wordt (mist, of motregen) is oriëntatie van levensbelang, anders heb je geen idee waar je naar toe vaart...
• Communicatie en bereikbaarheid. Navigatie, kaarten, routes, weerbericht en een goed alternatief voor de marifoon, is een smartphone met de juiste apps. Waterdicht verpakt. In het gehele waddengebied is bereik. Voorprogrammering van een aantal belangrijke nummers, zoals KNMI, kustwacht, havenmeesters, vuurtorenwachters en KNRM is handig en verstandig. Alle deelnemers in een whatsappgroep.
• Noodsignalen. ‘Ernstvuurwerk’ is er in alle soorten en maten. Een goede optie is een ‘Nico signal lichtkogelpistool’ waarmee 6 lichtkogels kunnen worden afgeschoten. Het is geheel van plastic en is ook populair onder windsurfers.

4:  Bemanning
De bemanning moet voldoende fit en bekwaam zijn en zin hebben in de tocht die voor ligt.  De lichamelijke conditie zal duidelijk zijn: een hele dag opboksen tegen de wind met flinke golfslag, regen en kou, kan een zware belasting betekenen. Uitstellen is regelmatig ook een goede optie.

Maar wat kunnen we en wat niet?

• De persoonlijke grens. Niet iedere zeiler voelt zich bekwaam, of is bekwaam om in hardere winden te zeilen. Bij de een ligt de grens bij 4 Bft en bij de ander op 6 Bft of zelfs hoger. Met een toertocht is je boot zwaarder beladen, daardoor minder snel en heeft daardoor meer last van de wind. Reken daarvoor 1 Bft lager dan je zou kunnen. Dus denk je dat je een 6 Bft zeiler bent, houdt dan 5 Bft aan als persoonlijke grens.
• Schuivende grens. Let op. Naarmate je langer zeilt op een dag dat de wind langzaam toeneemt, is het gevaar dat je daarin meegaat, en zo onbewust over je grens gaat. Je kunt zo’n schuivende grens compenseren, door op tijd je grootzeil te reven en je stormfok te zetten. Deze combinatie levert je weer 1 Bft extra grenscapaciteit op.
• Reddingsvest. Een reddingsvest is verplichte kost voor een tocht op open water. Denk wel er zijn verschillende kwaliteitsgraden: ons reddingsvest moet goedgekeurd zijn voor zee en geschikt zijn voor zwemmers en niet-zwemmers. Met een drijfvermogen van 160N is zo’n vest ook veilig bij bewusteloosheid en houden we het in de zomeruren in het water uit. Lang genoeg om opgespoord en gered te kunnen worden. Er zijn vesten met vast drijfvermogen, opblaasbare vesten en vesten met een CO2 capsule en smeltpatroon. Beknibbel niet op het reddingsvest en laat het eenvoudige zwemvest voor het wedstrijdzeilen thuis.
• Zeilpak.  Naast de spullen moeten we ook onszelf waterdicht inpakken. Het lijkt vreemd maar ook bij temperaturen boven 20 °C raken we verkleumd wanneer we nat zijn geworden en de zon is verdwenen terwijl een stijve bries blijft staan. En nat worden we: door buiswater, regen of wanneer we overboord moeten om de boot van een plaat te duwen. Daarom water- en winddichte kwaliteitspakken, liefst voor offshore-gebruik en een handdoek in de nek.

• Kleding en slapen.  De enige manier om alle spullen droog te houden is verpakken in stevige waterdichte tassen of waterdichte plunjezakken. Verdeel bagage over verschillende zakken die op verschillende tijdstippen nodig zijn. Bijvoorbeeld de slaapspullen bij elkaar in een zak en de kleding bij elkaar in een andere zak. Die kunnen tijdens het varen ver voorin het vooronder blijven, terwijl de regenkleding in een andere zak bij de hand blijft. Voor een optimale gewichtsverdeling gebruiken we de bakskist (voor zover je die hebt) voor drinkwaren, benzine en kookspullen. De kastjes blijven (achter) liefst beschikbaar voor lijntjes, anker en andere directe benodigdheden tijdens de tocht, terwijl de voorste kastjes gebruikt worden voor eten, drinken, navigatie, enzovoort.
• Waterdichte trommel.  Papieren, geld, sigaretten kunnen prima opgeslagen in de bekende trommel met waterdicht deksel, altijd bij de hand en absoluut droog zelfs wanneer de trommel te water raakt.
• Koelbox.  Voor de etenswaren is een koelbox of -tas handig: alles bij elkaar en toch droog. We moeten echter niet te veel rekenen op de koeling m.b.v. koelelementen: in de havens hebben we meestal geen gelegenheid om deze weer in te vriezen. Daarom nemen we niet te veel kort houdbaar voedsel mee. Interessante artikelen voor de koelbox: appels, campingboter, eieren, ontbijtspek, tomaten, kaas, salamiworst, klein-verpakkingen frisdrank en chocomel.
• Thermosfles.  Water koken voor koffie of thee is tijdens het varen vaak onmogelijk. Daarom is een thermosfles gevuld met heet water een uitkomst. Zakjes oploskoffie, theezakjes, of soep, en stabiele mokken doen de rest. Ook suiker en melk zijn er in gemakkelijke sticks of kuipjes.
• Waterzak.  In diverse uitvoeringen, echter een 1.5ltr kunststof frisdrankfles voldoet ook want in elke haven kunnen we deze op de steiger aanvullen met drinkwater. Handig voor onder het zeilen zijn ook de bekende bidons van de wielrenners, die gevuld worden met frisdrank, enzovoort.
• Kooksetje.  Voor het ontbijt (theewater en eieren) of een lekkere kop soep 's-avonds. De fanatiekelingen bereiden hiermee zelfs een complete maaltijd; denk aan de afwas (borstel, wasmiddel en vaatdoek). Wc-papier is een prima vaatreiniger en kan op meerdere plaatsen worden ingezet. Wel droog opbergen want een beetje water verandert de rol in een onbruikbare prop papier.
• Diversen.  Nog een aantal artikelen die vaak van pas komen: wasknijpers, tube wasmiddel, zakmes, aansteker, viltstift, zonnebril, zonnebrand, lippencrème, vaseline, DEET…
• Borging.  Zorg dat alle belangrijke items met een lijntje aan de romp vastzitten. Met een kuip vol water, na een vette golf of zelfs omslaan, is het handig om al je belangrijke spullen te kunnen behouden.

Nadat je van je toertocht hebt genoten, verdient je materiaal opnieuw je aandacht. Dat is niet alleen, maar wel vooral, wanneer je op zout water bent geweest. Het zout gaat echt overal in zitten en corrodeert alle metalen, ook aluminium en RVS, en maakt zelfs zeilkleding en zeilen dof en plakkerig. Dat beteken dat je alles, romp, mast, want, zeilen, volledige romp en alle losse spullen met zoet water, een beetje zeep en een borstel moet reinigen.

Dat kan natuurlijk zodra je thuis bent, maar zodra je van zout naar zoet water gaat, kun je dat maar beter direct al op het water doen.

Een andere vorm van nazorg is het delen van je ervaringen in een persoonlijk logboekverslag of verhaal van je toertocht in de Horsevoer. Dat is in de eerste plaats voor jezelf een fijn aandenken, maar ook is het delen van je verhaal een mooi gebaar in de Sailhorse Sailing Club. Immers, leden helpen leden…

De kans dat je met je Sailhorse voor het eerst op een water komt, waar nog nooit een Sailhorse heeft gezeild, is niet zo groot. In de meeste gevallen hebben de Sailhorse zeilers goede nazorg geleverd en een mooi verhaal over hun tocht geschreven.

Gun je zelf die voorpret, voel je bevestigd in je keuze, of zelfs uitgedaagd om het ook zo, of juist weer anders te doen!

Al die toer verhalen zijn eenvoudig toegankelijk via deze link...

Leden helpen leden

Wil je gewoon eens wat weten over (de) Sailhorse? Neem contact met ons op, mail of bel! Wij helpen je verder.

Wil je eens lezen over hoe gezinnen hun avonturen hebben gedeeld? Dat kan op deze site.

Klik op de link: ‘Sailhorse toer verhalen’.  Daar vind je heel veel mooie een leerzame verhalen. Log in, kies je titel en genieten maar!