Vanuit Wismar in de Zuidzee

Inkus cruise naar de westelijke Oostzee

15 dagen Oostzee (19 juli tot 1 augustus 2021)

 Weer een Corona zomer? Dus Duitsland? Noordzee? Eilandhoppen zou leuk zijn. Verder varen waar we vorig jaar gebleven waren?  Helaas zijn de weersomstandigheden te onstabiel. De West-Duitse Oostzeekust kennen we nog niet...

 Drie nachten lang krijgen we onderdak in de nieuwe vakantienederzetting in Hohen-Wieschendorf. De nieuwe haven heeft een mooie helling; extra breed, helaas ook extra ondiep. Havenmeester Werner kraait ons zonder verder oponthoud. Bedankt! We »meten« de baai van Wismar in met GPS, varen naar Boltenhagen, Timmendorf op het eiland Poel – en hebben weer zin in grote waterpartijen.

Onze reis begint op 19 juli, met een krappe 5 – 6 Bft vanuit het westen, Niendorf aan het strand van Timmendorf in de baai van Lübeck is onze bestemming. Bij onze waypoints worstelen we ons door de steenhopen voor Boltenhagen, voor de hoek ben ik al kletsnat van de golven. We trekken een reef in het grootzeil en rollen de fok weg – en rolden die niet meer uit.  In plaats van het verwachte aan de windse rak is het een echt kruisrak, nog 3 uur tot bij Travemünde – wat te doen? Hoge golven en kruiszee op de hoek voelen traag aan, maar is nog oké met 4 – 5 kn. Weglopen voor de wind naar Poel? Maar we willen na 3 dagen eindelijk uit de baai komen... dus steken we tegen de wind in en kruisen tot we uiteindelijk  afvallen naar Travemünde.  Het beroemde Travemünde is niet zo groot als verwacht, we verlaten de handelshaven aan de linkerkant, te vol met smalle pitstraatjes. Via Rosenhof en andere ongeschikte ligplaatsen varen we door naar jachthaven Baltica, vlak voor de Scandinavische kade met enorme veerboten .... We vinden een leuke plek, er zijn havenfietsen beschikbaar en de eerste schol in het havenrestaurant smaakt heerlijk.

Harde wind fluit de volgende ochtend vroeg in de wanten, brutale meeuwen gaan op onze boot-tent zitten en schreeuwen ons eruit. Willen we onder bescherming van de Trave naar Lübeck varen?  Nee, we hebben afgelopen zomer rivierzeilen gehad.  We zijn ook zo klaar na de eerste echte zeildag (7 uur opkruisen), dan maar fietsen oor recreatie: heerlijk over de steile kust naar onze oorspronkelijk beoogde Port Niendorf, met de veerboot naar Priwall, ijs in de chique Passat-haven, strand (hebben we hier echt zo dichtbij gevaren?) en op weg naar huis heerlijke vis in de haven.

20 Juli. Grömitz is ons doel. Ik krijg een kleine spullencrisis in de boot, ik moet weer wennen aan het leven van zeiltassen – ordelijkheid is alles! Tegen stroom en wind in varen we de Trave uit, een enorm grijs oorlogsschip kruist ons kielzog, gaandeweg halen we wat jachten in. Op de GPS lezen we 7,5 kn – lekker glijden! Heerlijk, ongecompliceerd zeilen: gewoon koers zetten en gaan. In de enorme haven van Grömitz vinden we eindelijk een plekje waar snel onze boot-tent staat, het kookgerei we nemen het mee naar het strand en met de surfers drinken we later een biertje in de strandbar.

21 Juli. We hebben Mike en Helen, die hun boot in Burgstaaken hadden, vorig jaar gemaild.  Ze zijn in Zweden, als Britse burgers mochten ze deze Corona-zomer Duitsland niet in, ook al kun je met een 24-uurs transit pas je boot wel gewoon door Duitsland heen rijden...  Ze bevelen Burgstaaken aan, met groeten aan havenmeester Ernst en het »Gouden Anker« voor vis.

Zeker 4 uur varen we op een boeg van Grömitz naar Burgstaaken: Spi, Halbwind, Am-Wind maar, grappig, wel over een boeg. Drukke drukte in de haven en helaas ‘s nachts luid brommende vrachtwagens, die hun verse goederen moesten koelen. Markus koopt de volgende ochtend bij de zeilbenodigdheden de mooiste van alle zeilbroeken, in felgroen – voor mij waren ze alleen roze, niet zo mijn kleur – en een nieuw reddingsvest.

Ontbijt in het havenkantoor. Zeekaarten, navigatie-instrumenten en GPS op tafel: we denken aan Fehmarn-Rund, tegen de klok in, naar Orth – zonder kruisrak is dit al zo'n 33 nm, de wind zou alleen nog wat toenemen vanuit het westen en we zijn ook laat, dus niet. We plannen waypoints in de Ortherbaai, want we willen »Schwanitz« vinden, de plaats uit de tv-serie Nord bei Nordwest.

Dus vandaag gezellige oversteek door de Fehmarnsund – wederom met tegenstroom, trouwens, Markus nieuw reddingsvest is echt te groot...  Kort voor de brug draaien we om, trekken de Spi en zijn 1,5 uur later weer in de haven van Burgstaaken. Bij het bootverblijf bij de kademuur wisselen we het vest om en vertrekken om 14:30 uur. Ondertussen kennen we de weg, snijden tonnen en glijden over vlas. Onder de Fehmarnsundbrug wervelt het, zoals verwacht, en de stroom duwt ons terug – we rommelen. Op deze zeilsnelweg is er veel  te beleven in de smalle vaarweg! Lemkerhafen of Orth... we nemen Orth en ja, het is »Schwanitz«.

De haven zit bomvol. Echt te krap om te varen, we strijken de zeilen, een knoestige matroos zwaait ons naar de steiger van de zeilclub – waarom denk ik meteen aan de Flensburg-reclame... Picknicktafels aan de steiger: zelfs overdekt, winderig, met vuurplaats – prachtig. We kletsen met de buren, "voormalige" avonturiers die in hun jeugd (de twee zijn minstens 10 jaar jonger dan wij!) ook met boot-tent, maar op een catamaran, onderweg waren ... En ze gaven ons een prachtige zin: "Nee, ik kan niet afwassen, het beschadigt mijn zorgvuldig gegroeide eelt op mijn handen" 😊

Een kleine kans, moeten we de sprong wagen naar Denemarken? We dromen rood en wit en drop en hoe dan ook – waar kunnen we heen als de wind eerder draait, of aanwakkert vanuit het Westen? Wat is de moraal? De voorwaarde? Hoe ontwikkelt de toestand op zee zich, of dreigt er een stilte voor de winddraaiing? De ton KO5 moet de beslissing brengen; of na een uur varen. De wind is stomweg naar het noorden gekeerd, dus varen we aan de wind langs de westkust van Fehmarn, in plaats van alleen maar op halve wind te razen. Zullen we ons bedenken? Fehmarn rond is te ver, zelfs als we een derde onder Spi zouden kunnen varen. 

De aankomst bij ons waypoint, bij de nadering van Langö (nog 6 nm voor de haven) moet verbeteren naar 19:30, anders is het te laat. Op mijn mobiele telefoon kijk ik naar Windfinder: Windsterkte en ontwikkeling. Dat moet precies passen ... Aankomst waypoint nu om 18:30. Ja, we varen door. We zien al heel lang hoge windturbines aan de kust van Lölland, ze bieden oriëntatie en visuele ondersteuning, tankers kruisen ons pad, de zon gaat langzaam onder, vredige, maar ook vervagende wind, het eiland Langeland aan BB, rechts Lölland. Tegenstroom, ik zie de grond! Kaartcontrole, waypoints – ja, 2,50 meter is genoeg voor ons! Moeten we nog peddelen? Nee. Met de ondergaande zon glijden we de kleine haven van Langö binnen – en zijn gewoon blij! In de haven komen we bij de kiosk; chocolade muffins en bier. Mochten we Denemarken eigenlijk wel in, ondanks Corona? Dit is hier niet van belang, geen maskers, alles "zoals voorheen".

Kleine haven en groot clubhuis: licht en vriendelijk, goed uitgeruste keuken, mobiele telefonie rustig laden ... Of het nu gaat om een zeilclub of een eenvoudige haven, in Denemarken vinden we altijd lounges - zeer aangenaam en ook een communicatieve ontmoetingsplaats met anderen.

Oh, wat zijn we blij om in Denemarken te zijn, de oversteek was moreel een hele uitdaging, geen land in zicht, we voelen ons heel klein op onze 6 meter open kielboot.

We hebben heerlijk geslapen – en denken nu wat nuchterder na over onze weg terug: natuurlijk moeten we terug naar het vasteland, naar de Duitse kust.

24 Juli. Vandaag vanaf 17.00 uur aanwakkerend tot 29 kn uit het oosten, zondag stevige vlagerige 27 kn, maandag naar het zuiden, midweeks harde wind. Vandaag komen we niet terug over de Fehmarnbelt, eerder in de bescherming van de eilanden eerst naar het westen, mooi met een ruime wind. We plannen alle benodigde waypoints naar Söby, wat 2 of 3 etappes zullen zijn – Marstal waar we eerst naar toe sturen: onder Spi glijden we uit de vanuit de betonning over de Belt, de zee is schokkerig, de wind draait constant – oude zee en nieuwe wind, we gijpen een paar keer en nemen de spinaker naar beneden. Aan de zuidpunt van Langeland trekken we de Spi weer, zodat we beter uit de golven kunnen komen, schuimkoppen, snelheid al 9kn, iets te snel in deze omstandigheden, Spi bergen en toch richting Bagenkob gestuurd – het wakkert heel snel aan. Goede beslissing! Met 5 boten varen we tegelijkertijd de haven in, de anderen moeten eerst zeilen bergen, dus we glippen er voor iedereen doorheen.   

Bagenkob ziet eruit als in een prentenboek! In de avondzon schijnen de rode houten huizen aan de haven, aangetrokken door de uitkijktoren door trompetgeluiden, we hebben een prachtig uitzicht op de haven en de voorhaven met 3 grote traditionele zeilers.

25 Juli. We slapen slecht: de tent klappert, fluit en de regen klettert ... Wordt dit een havendag?

Weer check bij het ontbijt in de mooie lounge met kitchenette. Voor het raam rennen zeilers heen en weer in de regen, kijkend op hun mobiele telefoons – het weer wordt er niet beter op... we willen het weervenster toch gebruiken: vanaf 17 uur moet het nog vervelender zijn. Eerst de Spi getrokken – en al snel weer naar beneden, we zijn gewoon te snel en het water te onrustig. Marstal, met een geweldige "vaarweg rotonde" voor de haveningang, we laten het links, we zijn nu in beschermd water achter de eilanden. Flink meanderend tussen rotsen en eilandjes komen we met de eerste onweersbui aan in de haven van Söby op Aerö.

Ursi en Werner begroeten ons bij de steiger als we aanmeren – dat bestaat niet! Bijna 10 jaar geleden ontmoet in Høruphav/Denemarken, een paar jaar later ontmoet op onze grote zeiltocht, vorig jaar in Wedel aan de Elbe en nu hier, op een Deens eiland. 's Avonds bezoeken we hun Swan »Bellatrix«, we kennen alleen hun oude »Haparanda«. Ze vragen een beetje geïrriteerd waar we vandaan komen, ze liggen al twee dagen verwaaid.

In het havenkantoor eten we heerlijke vis en doen de navigatie terwijl het onweer buiten woedt.  Sommige waypoints van oude reizen verschijnen in de GPS - grappig.

En praktisch. Bij Ursi en Werner krijgen dan het slaapmutsje in de Bellatrix. Ik heb geslapen als een os, terwijl de regen op de tent kletterde.  

26 Juli. De volgende ochtend is het heiig en vochtig, we ontbijten snel in een van de blokhutten met verse broodjes – ik ben zenuwachtig voor de overtocht, ik wil gaan. Mommark, Gelting, Schleimünde zijn de mogelijke havens. Onder Spi varen we om de noordpunt van Aerö heen, het klaart op en we sturen richting Gelting, passeren het waypoint als we in het zuiden een bliksemflits zien, wazig en langzaam grijs wordt de lucht. Wat te doen? Het is net zo ver naar Gelting en Schleimünde, gaat het weer voor ons door? Nog 2 uur tot checkpoint Schleimünde. We strijken het grootzeil en dan onder fok varen, als het onweer zou komen, zo spreken we af.

5,5 – 6 knopen varen is een goed tempo, we willen ook aankomen. Nog eens 2 nm, als de onweerswals ons plotseling raakt met bliksem en donder. Ongereefd. De fok kan niet worden weggerold door de wind, ik val af, de giek mag niet in de golven duiken, grootzeil strijken? Anker? Allereerst de fok weg! Het tuig drukt zo hard voor de wind dat er helemaal geen spanning is op het voorlijk – dus we kunnen de fok niet wegrollen, we loeven weer op – op een gegeven moment is de fok weg, ik probeer een beetje bij de wind te varen om het grootzeil niet al te hard te laten klapperen en nog een beetje vaart te houden. Plotseling is het spookachtige weer voorbij – en is geen van de schepen te zien die eerder Schleimünde als op een parelsnoer wilden binnenvaren. We plakken praktisch aan op de ton voor de Schlei, hevige deining, geen wind. Proberen te peddelen – dat heeft geen zin in de golven, we struikelen in de deining. Tot slot vragen we een passerende zeiler om ons de laatste mijl de Schlei in te trekken. We vinden een mooi plekje in de natuurlijke haven aan het strand, onze buren vragen verbaasd waar we vandaan komen, ze zouden hier in de haven 32 kn wind hebben gemeten, buiten was het waarschijnlijk een 8 Bft. In de beroemde “Giftbude” (vaak beschreven door Winfried Erdmann) eten we vis – en verklappen niet dat we uit Denemarken komen, vermoedelijk is dit weer Corona Risk Area... een prachtige zonsondergang, dan draaien er 's nachts onweersbuien over ons heen. Een tentstok breekt. Morgen willen we zo           ver mogelijk naar het oosten: donderdag/vrijdag wordt harde wind voorspeld, woensdag tot en met vrijdag zijn er oefeningen in het schietgebied Todendorf/Lipper Bucht van 09:00 tot 17:00 (Markus las in de berichten voor zeilers) – we moeten er op de een of andere manier eerder doorheen.

27 juli. De navigatie in de ochtend duurt bij ons nu eenmaal altijd een uur. Bepaal de waypoints in de zeekaart, breng ze over naar het GPS, 4 ogen principe. »Old-school« misschien, maar we moeten altijd van tevoren goed door de kaarten kijken en dan de weg weten in principe. Een plotter of Navioniks laten meelopen lijkt handig, maar we hebben een stroomprobleem... na de ochtendvoorbereiding konden we ook met ons analoge kompas varen – al zou ik de GPS echt niet meer willen missen!  En de online weersvraag ook niet! Met de prachtige kaarten, maar helaas herkennen we er geen onweerscellen op.

Onweersbuien blijven ’s nachts in Schleimünde                                           Navigatie in de ochtend

Pas kort voor elf uur varen we de haven uit, gisteren zit nog in onze botten en hebben we de hele route naar Orth op Fehmarn genavigeerd, de waypoints in de GPS ingevoerd.  Er gebeurt veel buiten – als op een parelsnoer varen we over de Eckernförde baai. Varende snelweg. Neemt de wind weer zoveel toe, of komt het door het open water? We trekken het rif – niet zo makkelijk in de golven – als een passerende bijbootkruiser vraagt of alles in orde is. Dank u wel, zeer attent. Bij Strande hebben we ze weer ingehaald en varen we door het regatta gebied »Charly«, waar we ons al eens eerder een weg hebben gebaand door de golven op de J70 bij de Kieler Woche 2020.  Labö zou een prachtige haven moeten zijn, en ik zou daar mijn jeugdherinneringen kunnen opfrissen. Beter om naar Wentorf te gaan, zegt Markus - terecht, dan zijn we morgen verder. Het is pas 13:30 uur – we zeilen gewoon heerlijk op halve wind, dus op naar Lippe. Over land bouwt zich alweer een donkergrijze muur op. Op de mobiele telefoon nogmaals het huidige weer gecontroleerd, het zou moeten ruimen naar WZW 6 Bft - ondertussen op ruime koers kunnen we goed en snel varen in lij van de kust. Beter dan terug naar Wentorf. We rollen de fok in een vroeg stadium weg. Wat voor zomer is dit?  Vanmorgen nog vochtig, ruim 20 graden, nu hebben we al onze kleren alweer aangetrokken, voor de wind! Het front trekt door, Lippe bijna in zicht. Het weer kalmeert.

Volgens GPS (slechts) 3 uur naar Orth, vanaf morgen 9 uur is het kustgebied gesloten wegens schietoefeningen ... Woensdag verder toenemende wind, donderdag/vrijdag staat harde wind op het menu, waarschijnlijk havendag – dus door! Uitgeputte en kortste route over de baai aangelegd, trok Spi – en we legde in het avondlicht om 20:00 uur aan in Orth. Helemaal achter in de haven ligt een plek die de fietsende havenmeester naar ons roept – hij kent ons van de vorige keer. We zetten snel de tent op en haal nog 2 biertjes in de havenkiosk bij »Özekir«. Wat een rit was dat! Eigenlijk wilden we de westelijke Oostzee verkennen (dus met kustverlof), nu haastten we ons er in één dag doorheen, 45 nm in iets meer dan 9 uur.

's Nachts trekt de wind goed aan, de regen klettert, onze ligplaats is te wiebelig voor ons voor storm – na een heerlijk ontbijt bij de banketbakker besluiten we over te varen naar Großenbrode, dat zou vandaag nog moeten werken, anders kunnen we met ruime wind terug naar Orth.  

In Fehmarnsund krijgen we al een behoorlijke golfslag, helemaal achter in de baai van Großenbrode zijn we na 2,5 uur. In de zeilclub zijn de steigers voor zeegaande zeilboten helaas waanzinnig hoog, we komen bij een kleine zwemsteiger met wat gymnastiek over een krukje op het land. De boot met onze tent is immers diep en mooi beschermd tegen de wind. De storm komt zoals voorspeld, het regent en het clubhuis, op de toiletten na, is gesloten vanwege Corona. Gelukkig is er de overdekte barbecueplek. Het leuke van stormachtige dagen: de lucht wordt altijd snel leeg geveegd, de kleuren heerlijk helder, totdat de volgende wolken er zijn. Het gefluit in de wanten werkt op de zenuwen – met havenfietsen komen we snel weg en verkennen we de omgeving. Een paar visrolletjes later

zijn we weer in de haven, het water is weer gezakt, sinds aankomst zeker een meter – zomaar kunnen we bij onze boot komen, over de door regen doordrenkte, glibberige steiger. Windfinder: nog 2 dagen groen/geel dus 7-9 Bft ... moeten we de auto en trailer halen?

Vrijdag, 30 juli – de wind is nauwelijks gaan liggen, maar het regent niet meer: we »verontbijten« onze reis: Deense Noordzeekaas, Oude Zweedse kaas, laatste broodje van Hofbäckerei Fehmarn, Rynkeby grapefruitsap.

 In de middag zou het even rustiger moeten worden: wordt dit een vaartijdvenster? In lij van het vasteland naar Grömitz? Of over de Lübecker baai??  Eerst een visbroodje in de haven. We willen vertrekken: een uurtje varen, dan weer beslissen: verder of terug. Maar voor ons betekent »Gewoon wegvaren« betekent voor ons in de eerste plaats het ombouwen van onze woonboot tot zeilboot, het demonteren van de tent, het opruimen ervan met alle zeilkleding aan.

Een zeiler van de andere steiger kijkt naar onze drukte en komt bezorgd over, hij zou nog 31 knopen wind meten in de haven... Gereefd grootzeil, zonder fok – dat zou te zeilen moeten zijn en zo geschiedde. We vertrekken om 16:20. We trekken de fok op en ik ben blij met een supergemiddelde snelheid, helaas alleen tot aan de hoek van Dahmeshöved, daarna is het een kruisrak, met tegenstroom in de afnemende wind. Markus denkt na over de vraag of we over de Lübecker baai moeten varen – ik ben ertegen, de wind is al aan het afnemen, we zijn te laat en zouden in de duisternis aankomen. Windstilte zou slecht zijn, aanwakkerende wind op groot water in het donker ook niet leuk. We reven, hoewel de wolken zich in de schemering weer opstapelen boven land, maar we willen aankomen.

21:20 in de haveningang zoeken we peddelend een plek, maar vinden slechts één "plek", groot en te hoog naar de steiger. Een zeiler zwaait ons uit, we mogen gymnastiek doen en over zijn schip op het land stappen. Bedankt! "Je was hier vorige week al, we bewonderden je, respect!" Om 23.30 uur is de tent klaar, de bedden zijn opgemaakt – in de haven is geen restaurant meer open, maar op het koele surfstrand halen we een biertje. Terug komen we weer met gymnastiek aan boord, de tent in – ineens begint het te regenen. De storm komt van de ene op de andere dag. En blijft.

Dit wordt een havendag. We zijn bang dat onze tent in die heftig draaiende rukwinden gaat scheuren, we halen hem eraf en brengen de dag door – lopen richting Travemünde, zoveel keer koffiestop – het is jammer dat er hier niet zulke leuke lounges voor zeilers zijn als in Denemarken. Ik wil graag gewoon lekker droog bij het raam zitten ... een hotelkamer voor de nacht die we zouden nemen ja, maar heeft er geen. Halfleeg de hotels, maar door Corona slechts 50% capaciteit, moet men begrijpen.

1 augustus, zondag, onze laatste vakantiedag, slechts ongeveer 20 nm naar de starthaven Hohenwieschendorf. We hebben de tent snel opgeborgen, zelfs het eeuwige snuffelen en zoeken in de plunjezakken zijn we nu beter gewend of beter gesorteerd dan aan het begin van de reis.

Ik ben een beetje gespannen door de lange oversteek over de Lübecker baai. Na het ontbijt in een strandstoel gaan we snel zeilen, ruime wind en golven duwen, al snel is de nieuwe oever dichterbij dan de Grömitzer, sturen de Wismar baai in, de eerste ton trekt veel zeilers aan, alsof we door een trechter in de rij staan. Andere zeilboten, op de een of andere manier geruststellend.

Slechts 2 nm naar Hohenwieschendorf, we moeten nog een ton in de vaargeul nemen, de haven zien - en een donder horen. We hebben niet meteen gereefd, hoe roekeloos, we willen de fok wegrollen als de eerste schuimkoppen komen. De hamervlagen kwamen zonder schuimkoppen, de fok rolde eindelijk weg ik kan niet naar voor de wind afvallen tot Markus moedig in de trapeze gaat – en nu al kan ik weer sturen. De regen regent horizontaal, het zicht nul. Gelukkig hadden we het kompas en de volgende waypoint haven al ingesteld en surfen we naar de haven die we al kenden.

De havenmeester had ons 2 weken geleden beloofd om ons er weer uit te hijsen als de slip nog te ondiep is –het was zelfs nog ondieper, want de harde westenwind heeft de Oostzee naar Finland gewaaid. Maar waar is de havenmeester? Ik noem hem: hij is – verbijsterd – 10 minuten geleden vertrokken in een vreselijke onweersbui, nu kon toch niemand komen...

Hij kwam weer terug, en nog geen 1,5 uur na onze aankomst wordt de boot uit het water gehesen en aan de trailer gesjord. Afscheidskoffie, vertrek 17.00 en 20.30 uur in Berlijn. Leuk, zo'n korte rit!

Wat was er bijzonder aan deze reis?

De relatief lange afstanden voor ons bootje over open water: over de Fehmarn gordel, Langelandsbelt, dan van Aerö over de kleine gordel. De brede klap in één dag van Schleimünde naar Fehmarn. Baai van Lübeck.

Ook de twee onweersbuien. We waren roekeloos om niet meteen bij de eerste donder of bliksem te reven, of om de fok weg te rollen. Meteen. Hoe dichtbij het doel ook is. 2 keer hebben we ons in dezelfde situatie bevonden: haven in zicht betekent niets. We moeten altijd beslissingen voor onszelf nemen, alsof we ver weg zijn van iedereen en alles – wat we   eigenlijk ook zijn.

Het weer. Het was gewoon smerig.

We hebben onze grenzen weer verlegd en ik ben trots op onze teamprestatie dat we altijd   met elkaar hebben kunnen bespreken wat we nu in de slechtste omstandigheden doen: Plan B, Plan C, Plan D ...en uiteindelijk zijn we toch in Gods handen.

Inken Greisner & Markus Willkomm Sailhorse GER 2610